تجريبي
سخنرانی امام اکبر در افتتاح نشست چهارمین دور گفتگو میان بزرگان و دانشمندان شرق و غرب در ابوظبی
- امارات متحده عربی در سایه رهبری خوب و عالی از نگاه فضای باز متوازن و توسعه محاسبه شده الگو قرار گرفته است که سر مشق دیگران می باشد
- بر نشست امروزی برای ساخت یک جهان هماهنگ و یکپارچه باور داریم تا در کاهش درد و رنج، فقر خونریزی و جنگ های که مردم دچار آن هستند تلاش های بیشتری انجام دهد
- فجایع انسانی ناشی از انتشار تفکر مادی گرایانه و فلسفه های الحادی یا سیاست های ظالمانه ای می باشد که به ادیان الهی پشت کرده است
- اخلاق و ارزشهای انسانی با تاسف و بدشانسی هم رکاب پیشرفت چشم گیر علمی امروزه در جهان نبوده است
- عالمان دینی اگر خواهان صلح و تحقق خواستهای مردم در یک جهان هماهنگ و یکپارچه هستند، در قدم نخست باید برای تحق صلح و تفاهم در میان خود تلاش کنند
ازهر شریف گام های روند تحقق صلح را در میان علمای دین برداشته است که این مسئله در سفر ما به کلیسای کانتربری و دیدار با پاپ فرانسیس و شورای جهانی کلیساها آشکار می باشد
- نشست ما در ابوظبی یک نشست دوستانه و صمیمی است تا بتوانیم جامعه انسانی را از گمراهی نجات داده به سوی سعادت و نیک بختی دنیا و آخرت سوق دهیم
- دین اسلامی که من به آن ایمان دارم از هر تلاشی که برای سعادت انسان یا مهربانی به حیوان یا حمایت نباتات و جمادات انجام می شود از آن استقبال می کند
متن سخنان فضیلت مآب شیخ ازهر امام اکبر ا.د./ احمد الطیب در افتتاح چهارمین نشست گفتگو میان بزرگان و دانشمندان شرق و غرب در ابوظبی
بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده مهربان
سعادت اسقف اعظم/ جاستن ویلبی.
آقایان حكماى غرب و شرق.
حضار گرانقدر:
السلامُ عليكم ورحمةُ الله وبركاتُه.. وبعد؛
شاید نشست امروزی ما اولین نشستی باشد که در شرق عربی و مشخصاً در کشور امارات برگزار می شود، این کشور به برکت رهبری و حکومتداری خوب و حکمت مقاماتش در عرصه فضای باز متوازن و پیشرفت محاسبه شده و دقیق الگو قرار گرفته است که دیگران آن را سرمشق خود قرار می دهند، این کشور توانسته است میان قدیم و جدید، اصالت و معاصر، میراث فرهنگی و مدرنیته، در یک هماهنگی دقیق جمع بندی نماید که نظیر آن در کشورهای که می خواهند به سوی پیشرفت و ترقی گام بردارند کم یاب است.
به گمان بنده در تاریخ معاصر کشورهای عربی این اتفاق افتاده که دیدارهای میان حكماى مسلمانان و حكماى مسیحیان از پیروان کلیسای انجیلی و در سایه نشستی که اهداف و مرام آن معین باشد صورت گرفته است، مانند نشست امروزی که بر آن بعد از خدای متعال اتکا میکنیم تا گام جدیدی برای ساخت یک جهان هماهنگ و یکپارچه به هدف کاهش درد و رنج امروزی مردم برداشته شده و همه از چنگ ترس و وحشت، درد و رنج، خونریزی و جنگ رهایی یابند.
.. .. ..
آقایان حكما، باور دارم که شما با من در این مورد توافق نظر دارید اینکه بیشترین فجایع انسانی ناشی از انتشار تفکر مادی گرایانه و فلسفه های الحادی یا اتخاذ سیاست های ظالمانه ای می باشد که به ادیان الهی پشت کرده و ادیان الهی و تعالیم آن را به مسخره گرفته اند، آنها خود در پیشکش نمودن جایگزین دیگری غیر از دین که برای انسان اندکی خوشبختی به بار آورده و انسان را در یک زندگی هدف مند امیدوار کند ناکام بوده اند، جایگزینی که برای انسانها حقوقی مانند حقوق ادیان الهی را تضمین کند، که در مقدمه آن: حق عدالت و برابری و حق آزادی و اختلاف قرار دارد.
خانمها و آقایان، من هیچ شکی ندارم که بشریت در حال حاضر و با شوق فراوان امید بازگشت به جوهر ادیان الهی و آموزه های انسانی و اخلاقی را دارند، بشریت قبلاً تجربه های زیادی را آزمایش کرده است که نزدیک است آنها را به پرتگاه هلاکت یقینی و کشتار جمعی ببرد، و اینکه این تجربه ها به سرنوشت ملتها، حقوق و آینده آنها ستم روا داشته و آنها را گرو قدرت، خودخواهی، توسعه گرایی، هوس سلطه گرایی و تمرد شخصی و خودخواهانه نموده است.
در دو قرن گذشته مردم به این اعتقاد بودند که پیشرفت علمی و توسعه فناوری و فلسفی به نقش ادیان در زندگی مهر پایان زده و او را به موزه تاریخ انداخته است، و اینکه پیشرفت در همه این عرصه ها شایسته رهبری انسانیت و پذیرفتن مسئولیت انضباط و ارتقای احساس او است تا اینکه خواسته نادرست بشریت را محدود کند. اما واقعیت این خواب جدید را قدم به قدم تکذیب نموده و توهمات متعلق به آن را پی در پی خنثی کرده است، و در کتابهای بیشتر آنان این گونه خوانده ایم:« اگر قرن نوزدهم قرن مطالعات علمی و فلسفه های پیشرفت باشد همچنان قرن توسعه دادن استعمار و به کارگیری علم و دانش برای تحقیق منافع مستعمران و جاه طلبی های سیاسی آنان نیز است، حتی بعضی از دانشمندان این قرن و متفکران آن ادعا نمودند که اجناس بشری به اصل یک انسان، آنگونه که ادیان می گویند بر نمی گردد، بلکه اصل های متعددی دارند، آنها اصل انسان را در میمون های بزرگ و غیر آن از دیگر حیوانات جستجو نمودند... و بعد بر این ادعاهای خود دیدگاه های دیگری را بنا نمودند که میان انسان ها فرق قایل شده و انسانها را بر اساس رنگ و نژاد طبقه بندی میکنند، و نظریه دیگری پدید آمد که جنس آریایی را بر دیگر جنس ها برتری داده و ادعا دارد که آریایی ها در همه فتوحات علمی، فرهنگی و تاریخی پیش قدم هستند» ... آنگونه که شما حضار گرانقدر از تاریخ این نظریه های منسوب به علم آگاهی دارید آنها چیزی را به وجود آورده و بعد آن را برای توجیه سیاستهای استعمار گرایانه خود و تسلط بر دیگران توجیه می نمایند، آنها توافق ادیان الهی در مسئله خلقت انسان را که یک مخلوق مستقل می باشد نادیده گرفتند، طوری که متون مقدسه ادیان الهی می گوید: مسئله آغاز خلقت، به هر اندازۀ که علم پیشرفت کند همچنان یک مسئله متافیزیکی باقی است که نه علم به آن می رسد و نه آزمایشگاه ها توانایی کشف آن را دارند، و خداوند متعال در این فرموده خود راست گفته است: {مَا أَشْهَدتُّهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَا خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا}ترجمه: به هنگام آفرینش آسمانها و زمین و حتی آفرینش نوع خود شان، آنها را حاضر نساختم و من گمراه کنندگان را به یاری نمی گیرم.(سوره كهف:51).
قرن بیستم از قرن گذشته با سعادت نبوده است، زیرا در این قرن دو جنگ جهانی رخ داد که بیش از هفتاد میلیون انسان قربانی گرفت و این جنگها هیچ ربطی به دین نداشتند، بلکه درگیری های نژادی و برتری اصل و نسب از مهم ترین اسباب این جنگ در اروپا به شمار می رود... و بعد از این دو جنگ و با سرعت تام سلاح های کشتار جمعی ساخته شد که با ترس و وحشت صبح و بیگاه بشریت را تهدید میکند.
و قرن بیست و یکم با یک سیاست استعماری جدید و با خشونت بی رحمانه طلوع کرد که شاید بدبختی های آن در غرب نیز به شما رسیده باشد، اما، ما ملتهای عرب و مسلمان در شرق همچنان و بالفعل هر لحظه با خاک و خون، گریه و ویرانی زندگی میکنیم، و این استعمار جدید از بین نبرد کسی را که برایش فلسفه نظریه های را که سیاست او را توجیه میکند بیان می دارد، مانند نظریه کشمکش تمدن ها، نهایت تاریخ، هرج و مرج سازگار و نظریه مرکز و اطراف.
و می خواهم به اختصار بگویم تا سخن به درازا نکشد اینکه اخلاق و ارزشهای انسانی با تاسف و بدشانسی هم رکاب یشرفت چشم گیر علمی امروزه در جهان نبوده است، توسعه فنی و به ویژه در عرصه ساخت اسلحه کشنده هیچ گونه ارزشهای را که به سوی اتجاه درست انسانی می برد در نظر نمی گیرد، مشاهده شده است که زبانه آتش جنگ و شدت فشار آن هرگاه که علم به پله های پیشرفت راه می یابد بیشتر و خطرناک تر می شود، پیشرفت علمی و آغاز جنگ ها گویا که دو حلقه پیوسته باهم اند و یک دیگر را کمک نموده و تقویت میکنند... و آنچه متعلق به پیشرفت و تقدم در عرصه ادبیات، اجتماع و هنر است به همین منوال می باشد، اینها هم به دور از فلسفه دین و قوانین اخلاقی و همچنان در بی احترامی انظار مجرد عقلی، و از متافیزیک و در برخورد متعمد با میراث انسانی و گنج های دینی و فلسفی او پیشرفت کرده اند، پس این نظریه ها و دیدگاه های معاصر ظهور کرد که زیانش از سود آن بیشتر می باشد
برادران عزیز و ارجمند !
این کنفرانس ما با کنفرانس عالمی ادیان که در لندن سال 1936 برگزار شد چقدر مشابه است . کنفرانس که در آن شیخ محمد مصطفی المراغی بنمایندگی ازهر شریف اشتراک نمود ، و پیامی را زیر عنوان " برادری بشری و شراکت جهانی " پیشکش نمود ، این مشابهت مرا نگران ساخت ، در نخست ، بحرانی که اروپا در آن زمان بسر میبرد ، و بحرانى که جهان امروز ما در آن بسر می برد ، و دوم : این مشابهت در تیتر های پیام های دیروز و امروز مشاهده میشود ، پس پیام شیخ هم در آنزمان حرف از برادری بشری ، صلح و آشتی جهانی میزد، و آن مضمونی است که پیام امروزی ما در جستجوی آنست ، و در پی یک جهان که همه در آن باهم در تفاهم وتعاون باشند.. و گمان اغلب من این است که پیام ازهرشریف در کنفرانس لندن چراغی خواهد بود بر فراز راهی که به آن همایش ابوظبی امروز انجام می یابد.
این پیام در وقت پیشکش گردید که مردم در غرب وقتی صبحگاهان با رجال دین روبرو میشدند ، آنرا به فال بد گرفته و روزشان را شوم می شمردند ، این پیام در دل اروپا اعلام کرد ، که هیچ راهی برای جهانیان وجود ندارد، مگر با دیانت، پیروی و چنگ زدن به دین .. و سبب سقوط تمدن در عصر پیشرفت علمی آنگونه که مردم گمان می کنند ، دین نیست ، بلکه سبب آن الحاد و فلسفه مادی گرایی می باشد ، این نظریه نقدی امری نبود که زیادی از صاحبان فکر و اصلاحگرایان جرات به حرف زدن در مورد آنرا نمی کردند ، بلکه در آنزمان دشوارتر از آن بود ، که راهنمایی نقدی با ژرفاتر از اخلاقیت علم در عصر پیشرفت و ارزشهای والای آن بود ، چنانچه که انتقاد کردن فلسفه های وضعی کار آسان نبود ، و از فتنه عقلها نسبت به آن هشدار داده میشد ، زیرا آن نه تنها بر نظریات سیاسی و اجتماعی کنترل داشت ، بلکه برخود تفکیر دینی سیطره و کنترل داشت ، حتا برخی از رجال دین مسیحیت و علمای مسلمانان همچنان مجبور شدند که دست به وفق دادن متون دین مقدس با آنچه که در مخالفت با نظریات علما و فلاسفه قرار میداشت ، بزنند . حتا اگر این نظریات تنها احتمالاتی میبود که تا هنوز به درجه قانون علمی نرسیده و از یقین و ثبوت برخوردار نشده بود ، و بیشترین فلسلفه های تلفیقی به تایید متون مقدس و دلالت آشکارا آن برخاسته است ، و در آنوقت به همگان چنین معلوم شد که دین آخرین نفس هایش را می کشد.
شیخ با اطمنان کامل اعلام کرد که در هیچ چیزی دوایی برای افتادن بشریت وجود ندارد ، مگر در تدین و شعور دینی ، که آن به حیث غریزه ثابت در فطرت بشری توصیف کرده میشود. و بزرگترین تاثیر را در رهبری بشریت بسوی صلح ، عدالت و مساوات در برابر الحاد که بشریت را بسوی فساد در جامعه انسانی می کشاند ، از خود بجای میگذارد. شیخ مخالفت و اعتراض ملحدین و پیروان آنان که ادیان را به باد مسخره میگیرند ، یک امر حتمی خوانده و گفت : تاریخ از بلاهای و فاجعه های بشری که "شعور دینی در آن نیروی بدون هدفی بود که به خشونت و خرابی های خانمانسوز کشانیده شد" ، و از دیگاه شیخ این یک واقعیت غم انگیز است، ولی او بیان میدارد ، که سبب این خاطرات ترسناک دین نیست ، زیرا معمولا هیچ دینی از ادیان آسمانی به دست زدن چنین فاجعه های بشری پیروانش را تشویق و ترغیب نمی کند ، و بدون شک سبب حقیقی این فاجعه ها سوء استفاده از شعور دینی و گماشتن آن در راه منحرف بخاطر رسیدن به اهداف شومی که در اصل دین خود آنرا شدیدا انکار می کند و با آن مخالف است، می باشد ..
برادران و خواهران ! از اینرو نقش سخت و دشواری بر دوش ما علما و رجال دین گذاشته شده ، تا با آن در برابر بحرانهای که جهان امروز را در تنگنا قرار داده است مبارزه کنیم ، و یگانه راهی آن، برادری و برابری جهان امروز است که ازهر شریف این خواب خیال را از دهه سی قرن گذشته تا این لحظه در سرمی پروراند ، و در ابتدا با اخوت و برادری رجال دین آغاز می نماید ، و یا چنانچه که لاهوتی بزرگ هانز کینگ میگوید:" صلح و ثبات در جهان بدون صلح مذهبی ناممکن است " پس علمای دین که دعوت به صلح جهانی می کنند و طرفدار برآورده شدن آرزوهای مردم در یک جهان کامل در تفاهم اند، در گام اول باید صلح و تفاهم را در میان خود پیاده کنند ، تا بتوانند مردم را به آن دعوت کنند .. و این چیزی است که ازهر شریف همواره تلاش می کند ، تا در چارچوب آن حرکت نماید ، و اولین گامش را در این راستا با دیدار رسمی از کلیسای قابل احترام شما : کنیسه کنتربری آغاز نمود. و غبطه( آرزوی نعمتی برای خود، بدون زوال مال دیگران) آرش بیشوب و مهمان نوازی و استقبال خوب تان از هیات ازهر در کاخ لامبت از تاریخ9 ژوئن تا 12 سال 2015 مارا بسیار خوشحال ساخت ، پس از آن گام دوم ازهر بسوی واتیکان و دیدار از باپ فرنسیس در 23 مه ماه سال 2016 آغاز گردید . سپس سفر سومين ازهر به شوراى جهانى كليساها ژنو صورت گرفته كه از 30 سپتامبر تا 2 اكتبر 2016 طول كشيد. و من آرزومندم که به یاری خداوند متعال ، این دیدار ها درد و رنج فقیران و کسانیکه در آتش جنگ های بیهوده و سیاست های غلط و منحرف و بدور از جاده دین ، اخلاق و وجدان انسانی می سوزند ، سهم فعالی را ایفا نماید.
و امروز ما در شهر ابوظبی نشست حکمت ، برادری و دوستی را برگزار کردیم ، از خداوند متعال کمک می طلبیم ، و از انبیاء و پیامبران بخاطر که آنها هم بخداوند متعال تکیه می کنند ، پیروی می کنیم ، زیرا آنها بخاطر نجات بشریت از گمراهی و دعوت به راه راست در دنیا و آخرت چیزی را حمل کرده و بدوش کشیدند که کوه های سر به فلک کشیده توانای آنرا نداشته و ندارد.
مهمانان گرامی !
من امیدوارم ، که همه ما و شما گذشته را با همه بد بینی ها و بد بختی هایش بدست فراموشی بسپاریم ، و به سوی آینده بنگریم، و به این یقین کامل داشته باشیم که ما درمورد گذشته در نزد خداوند متعال مسؤل نیستیم ، بلکه ما را درمورد زندگی امروزی مان مورد بازپرس قرار خواهد داد ، و اینکه چگونه وجیبه ایمانی و دینی خود را در برابر مخلوقات خداوند متعال انجام دادیم ، و بدون شک هریک از ما اراده محکم و یقین ثابت و آرزوی بی انتها در این مورد دارد ، و اینکه به کمک و یاری خداوند متعال تلاشهای مشترک ما در آینده نه چندان دوری ثمر بخش واقع خواهد شد.
با همین عبارات سخنانم را پایان می بخشم ، و آن اینکه اسلام دینی است که من پیروی آنم – حضار گرامی – دینی که از هرگونه تلاش و کوششی در راستای خوشحال کردن انسان ، و حتا رحم بالای حیوان، و همینطور حفظ و حمایت نباتات و جمادات استقبال می کند.
از حسن توجه شما سپاس گزارم
والسلام علیکم ورحمت الله و برکاته !