در اسلام نظريه جالب براى انسان وجهان وزندگى وجود دارد وبر اهميت تبادل روابط ومنافع در سايهء همزيستى مسالمت آميز ميان مردم تأكيد ميكند لذا به سماحت اهميت فوق العاده ميدهد، واسلام بر اهميت آن تأكيد ميكند.
سماحت تنها كلمه وشعار نيست بلكه اسلام آن را فريضهء دينى وضرورت حياتى ميدانست براى اينكه همهء چيزها بر وفق ارادهء خداى متعال است.
پيامبر اكرم اسلام صلى الله عليه وسلم دولت او در مدينه بر سماحت و رد كردن تعصب تأسيس كرد. واسلام با همهء گوناگونهاى طائفه ها وملل ونحل همزستى كرد؛ خدا ميگويد:
﴿ لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ﴾ [الممتحنة:8]
ترجمه (خدا شما را از نيكى كردن و رعايت عدالت نسبت به كسانى كه در راه دين با شما پيكار نكردند و از خانه و ديارتان بيرون نراندند نهى نمى‏كند؛ چرا كه خداوند عدالت‏پيشگان را دوست دارد.)
در فقه اسلامى ثابت شد كه تعامل مسلمانان با پيراوان اديان ديگر حرام وكفر نيست، پيامير اسلام صلى الله عليه وسلم با يهود معاهده كرد واين معاهده كه پس از هجرت او به مدينه بود مبنى بر نگهدارى منافع مشترك وهمكارى وهمزيستى ميباشد
ونيز پيامبر از يكى از يهوديان قرض كرد، واز صفوان ابن اميه در حالى كه او مشرك بود سلاح را استعاره كرد.
اسلام در متون مقدس او صريحاً اقرار ميكند كه مخالفت در فكر ورأى وعقيده مستلزم دشمنى وتجاوز يا كراهت وحقد با ديگران نيست.
ودر اذهان مسلمانان اصول سماحت روشن بود زيرا كه آنها افعال بپيامبر را مشاهده كردند واز اين افعال آموختند. پيامبر گروهى از مسيحيان نجران در مسجد او استقبال كرد وبه آن اجازهء برگزارى نماز در آن داد. ومسلمانان و غير مسلمانان با دوست داشت وكرامت با يكديگر معامله ميكردند ؛ پيامبر ميگويد: [ايشان دارند آنچه براى ما است وبر ايشان ميباشد آنچه بر ما است] (يعنى: اهل كتاب، حقوق و وظايفى مشابه حقوق و وظايف ما دارند.)
در گذر تاريخ، وزرا وپزشكان در درگاه پادشاهان وسلاطين مسلمانان از غير مسلمانان بودند. واين بر سماحت اسلام و رد كردن عصبيت وسركوب كردن ديگران تأكيد ميكند.در تاريخ نوشته شده است كه عمر بن الخطاب به عمر ابن العاص گفت:
(متی استعبدتم الناس و قد ولدتهم امهاتهم احراراً)
 ترجمه: (از کی مردمان را به بردگی گرفته اید. در حالی که آزادانه به دنيا آمده اند.]
 اين سخن عمر ابن الخطاب گفته شده است پس از آنكه از پسر عمرو ابن العاص كه يك از قبطهاى مصر را زد قصاص گرفت وعمر او را استدعى كرد وبه قبطى دستور داد كه پسر عمرو ابن العاص را بزند سپس اين سخن مشهور او گفت كه بر سماحت وعدالت اسلام با ديگران تأكيد ميكند.