الازهر الشریف در طول تاریخ هزار ساله خود، نقش برجسته‌ای و مهمى در پاکسازی میراث اسلامی، تجدید علوم و مسائل دینی، و همگام بودن با تحولات امروزى، با در نظر گرفتن تحول زمان، شرایط زندگی بشر و رعايت اصالت و مدرنیته در ارائه میراث بدون انکار دین و اصول دارد.
حضرت امام اكبر پروفسور، دکتر احمد الطیب، شیخ الازهر در برنامه تلویزیونی خود «الامام الطيب» در ماه رمضان سال 2019، خواستار ضرورت حفظ حق «زحمت و تلاش» برای زن در ثروت شوهرش شد. الازهر الشریف، مجددا در بیانیه پایانی کنفرانس تجدید اندیشه دینی (در ژانویه سال 2020) درخواست خود را برای احیای این فتوا تکرار کرد. در این بيانيه آمده‌است: "هر کسی که در توسعه ثروت خانواده شريك بود - مانند زن که پول خود را با پول شوهر مخلوط می‌کند، یا فرزندان که با پدرشان در تجارت و مانند آن شركت مى‌كنند - باید قبل از تقسیم ترکه، حق او را در صورتی که مقدار آن معلوم باشد، بگيرد؛ اما اگر مقدار اين حق معلوم نباشد، باید به نظر و راى اهل تجربه و حکمت در اين امر رجوع شود ومطابق با آن آشتى كند.
حق زن در "زحمت و تلاش" (برای کسب روزی) يک فتوای قديمى است که اساس فقهی آن به ادله شريعت اسلامى كه در حفظ حقوق و استقلال مسئولیت مالی زن آمده است، بازگردد. چنانکه خداوند متعال می‌فرماید: {لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ} [النساء: 32]. ترجمه: "مردان را از آنچه کسب مىکنند و نیز زنان را از آنچه به دست مىآورند بهرهاى است." همچنین نقل شده است که خلیفه دوم عمر بن خطاب (رضی الله عنه)، به نفع يك زن و حق او در مال شوهرش قبل از تقسيم تركه كه با هم انباشته كردند، حكم صادر كرد، سپس بسیاری از قضات و فقها در طول اعصار پیشین به ويژه فقهای مذهب مالکی بر اساس این حکم عمل کردند.
حق "زحمت و تلاش" منحصر به زن در مال شوهرش نیست، بلکه اين حق براى هر کسی که با پول و کار یا یکی از آنها در رشد ثروت مشارکت دارد، مانند پسر و دختر با پدرشان يا برادرزاده با عمویش ومانند آن است.
اگر زن با پول، تلاش یا حتى هر دو در توسعه ثروت شوهرش شركت کند حق «زحمت و تلاش» در مال شوهرش دارد. اشكال مشاركت عملي زن در ثروت شوهرش شامل مشار كت بدني با شوهرش در یک پروژه، شركت یا صنعت ومانند آن است، و اشكال مشاركت مالي شامل دادن شوهر از هديه پدرش يا هديه ديگران، ارث او از پدر خود يا ديگران، دستمزد، مهريه ازدواج، اموال يا جواهرات و مانند آن است از آنچه که زن داشت، و اسلام برایش تعیین کرده بود.
حق زن در "زحمت و تلاش" به نصف یا ثلث دارایی شوهرش محدود نيست، بلکه باندازه پول آن و سودى که به پول شوهرش اضافه شود و مزد کار با او باشد. زوجه می تواند حق آن را مطالبه کند یا از آن يا از بخشی از آن عفو کند.
زوجه حق دارد قبل از يا بعد از مشارکت در گسترش ثروت شوهر با تلاش یا پول، با شوهرش در مورد ثبت حق خود در کار یا ثروت توافق کند واين را بنويسد. واگر اين حق را مستند نکردند، اثبات آن از طریق قاعده کلی شواهد بر اساس شرع، قانون و عرف باشد.
گرفتن زن حق "زحمت وتلاش" خود از ثروت شوهرش، مربوط به پایان عقد از طريق فوت یا جدایی نیست، بلکه اين حق اصيل براى زن در زمان حیات شوهرش و بقای ازدواج است، و او ممکن است آن را بگیرد یا از آن عفو کند؛ چون اصل این است که این پول زن است که به شوهرش به دلیل اتحاد معیشت و منافع خانوادگی آنها داده است.
حق "زحمت و تلاش" زن فقط مربوط به تجارت و معاملات مالی زوجین است، اگر در آن با مال و کار یا یکی از آنها به نحو مذکور شریک باشند.
كار خانگی زن جزو "حق زحمت و تلاش" نيست، زیرا کار مرد در خارج از خانه، خدمت ظاهری به زن و خانواده اش برای تامین نفقه آنها است، و کار خانگی زن خدمت درونی به شوهر و فرزندانش است، به طوری که انس وآرام گرفتن در زندگی زوجین حاصل می‌شود.
نفقه زن بر شوهرش به اندازه فقر يا تمكن شوهر است، واين نفقه از حقوقی است که اسلام بر مرد واجب کرده است. التزام شوهر به نفقه زنش، جایگزین حق "زحمت وتلاش" آن در كارى که ثروت هر دوى آن را به ارمغان آورد، نیست.
وَصَلَّىٰ اللَّه وَسَلَّمَ وبارَكَ علىٰ سَيِّدِنَا ومَولَانَا مُحَمَّد، والحَمْدُ للَّه ربِّ العَالَمِينَ