Viashiria vya tabia nchi barani Afrika vimekuwa na sifa ya hali joto inayoendelea, kupanda kwa kina cha bahari, na matukio mabaya ya tabia nchi, kama vile mafuriko, maporomoko ya ardhi na ukame, na athari zake zinazohusiana.

Pamoja na kukabiliana na COVID-19, uimarishaji wa ustahimilivu wa tabia nchi ni hitaji la dharura na endelevu. Uwekezaji unahitajika hasa katika ukuzaji wa uwezo na uhamishaji wa teknolojia, na katika kuimarisha mifumo ya tahadhari ya mapema ya nchi, ikijumuisha mifumo ya tabia nchi, maji na uchunguzi wa tabia nchi.

Ripoti ya ushirikiano wa WMO, Tume ya Umoja wa Afrika, Tume ya Uchumi ya Afrika (ECA) kupitia Kituo cha Sera ya Tabia nchi Afrika (ACPC), mashirika ya kisayansi ya kimataifa na kikanda na mashirika ya Umoja wa Mataifa iliyotolewa wakati wa Kongamano la Kipekee la Tabia nchi Duniani na kabla ya mazungumzo ya Umoja wa Mataifa kuhusu Mabadiliko ya Tabia nchi, inasisitiza juu ya dharura wa kupunguza uzalishaji wa gesi chafu duniani, kuongeza kiwango cha matarajio ya tabia nchi na kuongeza ufadhili wa kukabiliana na hali hiyo.

Afrika inakabiliwa na ongezeko la mabadiliko ya tabia nchi na mabadiliko ya tabia nchi, na kusababisha maafa na kuvuruga mifumo ya kiuchumi, ikolojia na kijamii. Ifikapo mwaka 2030, inakadiriwa kuwa watu milioni 118 wanaoishi katika umaskini uliokithiri (wale wanaoishi chini ya dola 1.90 kwa siku) watakabiliwa na ukame, mafuriko na joto kali barani Afrika, ikiwa hatua zinazofaa hazitachukuliwa kukabiliana nao, Hii itaweka mzigo wa ziada kwenye juhudi za kupunguza umaskini na kuzorotesha kwa kiasi kikubwa ukuaji na ustawi.

Katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara, mabadiliko ya tabia nchi yanaweza kupunguza Pato la Taifa kwa asilimia 3 ifikapo mwaka 2050. Hii ni changamoto kubwa kwa hatua za kukabiliana na tabia nchi na kustahimili tabia nchi kwa sababu siyo tu kwamba inazidi kuwa mbaya, lakini pia idadi ya watu walioathirika inaongezeka.

Tofauti kamili za mvua kwa 2020 ikilinganishwa na kipindi cha marejeo 1981-2010. Maeneo ya maji yanaonyesha juu ya wastani wa mvua huku maeneo ya nchi kavu yakionyesha kiwango cha chini cha wastani cha mvua.

Halijoto: Mwelekeo wa ongezeko la joto wa miaka 30 wa 1991-2020 ulikuwa wa juu zaidi kuliko kipindi cha 1961-1990 katika maeneo yote ya Afrika na juu zaidi kuliko mwelekeo wa 1931-1960. Afrika imekuwa na joto kwa haraka zaidi kuliko wastani wa joto duniani juu ya ardhi na bahari kwa pamoja. Mwaka wa 2020 uliorodheshwa kati ya mwaka wa tatu na wa nane wa joto zaidi katika rekodi kwa Afrika, kulingana na seti ya data iliyotumika.

Kupanda kwa kina cha bahari: Viwango vya kupanda kwa kina cha bahari katika nchi za tropiki, Atlantiki ya Kusini na pwani ya Bahari ya Hindi ni kubwa kuliko wastani wa kimataifa, kuwa karibu 3.6 mm/mwaka na 4.1 mm/mwaka, mtawalia. Viwango vya bahari kwenye ufuo wa Mediterian vinaongezeka kwa kiwango cha 2.9 mm/mwaka chini ya wastani wa kimataifa.

Barafu: Hivi sasa, ni milima mitatu pekee barani Afrika iliyo na barafu - Mlima Kenya (Kenya), Mlima Ruwenzori (Uganda) na Mlima Kilimanjaro (Jamhuri ya Muungano wa Tanzania). Ingawa barafu hizi ni ndogo sana kuwa hifadhi kubwa za maji, zinavutia sana watalii na kisayansi. Viwango vyao vya sasa vya kushuka viko juu ya wastani wa ulimwengu. Hali hii ikiendelea, itasababisha kupotea kabisa kwa theluji ifikapo mwaka wa 2040. Mlima Kenya unatarajiwa kupungua katika muda wa miaka kumi ijayo, na kuifanya kuwa mojawapo ya safu za milima kupoteza barafu kutokana na mabadiliko ya tabia nchi yanayochochewa na binadamu.

Kunyesha: Mvua ya juu kuliko ya kawaida - ikiambatana na mafuriko - iliyoenea katika Sahel, Bonde la Ufa, eneo la kati la mto Nile na kaskazini-mashariki mwa Afrika, bonde la Kalahari na mkondo wa chini wa Mto Kongo.

Hali ya ukame ilienea katika pwani ya kaskazini ya Ghuba ya Guinea na kaskazini-magharibi mwa Afrika na kando ya sehemu ya kusini-mashariki ya bara hili. Ukame nchini Madagaskar ulisababisha janga la kibinadamu.

Mabadiliko ya tabia nchi yanasababisha Uhaba wa chakula: 

 Athari zilizochangiwa za mizozo ya muda mrefu, ukosefu wa utulivu wa kisiasa, mabadiliko ya tabia nchi, milipuko ya wadudu na majanga ya kiuchumi, iliyochochewa zaidi na athari za ugonjwa wa virusi vya korona (COVID-19), zilikuwa vichochezi muhimu vya ongezeko kubwa la uhaba wa chakula. Uvamizi wa nzige wa jangwani wa viwango vikubwa, ambao ulianza mnamo 2019, uliendelea kuwa na athari kubwa Mashariki na Pembe ya Afrika mnamo 2020.

Uhaba wa chakula huongezeka kwa asilimia 5-20 kwa kila mafuriko au ukame katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara. Kuzorota kwa afya na kuenda kwa watoto shuleni kunaweza kupunguza mapato kwa muda mrefu na ukosefu wa usawa wa kijinsia. Mnamo mwaka wa 2020, kulikuwa na ongezeko la karibu 40% la watu walioathiriwa na uhaba wa chakula ikilinganishwa na mwaka uliopita.

Mabadiliko ya tabia nchi yanasababisha Uhamishaji wa makazi: 

Wakimbizi wengi duniani wanapatikana Mashariki na Pembe ya Afrika, ambako mamilioni ya watu wamelazimika kuyahama makazi yao kutokana na majanga ya asili kuliko migogoro. Mafuriko na ukame pia vilichangia zaidi kwa watu waliohama kutoka kwa maafa, ikifuatiwa na ukame.

Athari za Mabadiliko ya tabia nchi yanasababisha juu ya Uwekezaji:

 Katika Afrika Kusini mwa Jangwa la Sahara, gharama za kukabiliana  na mabadiliko ya tabia nchi zinakadiriwa kuwa dola za Marekani bilioni 30-50 (2-3% ya pato la taifa la kikanda (GDP)) kila mwaka katika mwongo ujao, ili kuepuka gharama kubwa zaidi za misaada ya ziada ya maafa. Maendeleo yanayostahimili tabia nchi barani Afrika yanahitaji uwekezaji katika miundombinu ya tabia nchi, maji na mifumo ya tahadhari ya mapema ili kujiandaa kwa matukio ya hatari yenye athari kubwa.

Utekelezaji  wa haraka wa mikakati kutatua tatizo la Mabadiliko ya tabia nchi : 

Utekelezaji wa haraka wa mikakati ya kukabiliana barani Afrika utachochea maendeleo ya kiuchumi na kutoa ajira zaidi ili kusaidia ufufuaji wa uchumi kutokana na janga la mabadiliko ya tabia nchi. Kufuatia vipaumbele vya pamoja vilivyoainishwa na Mpango wa Utekelezaji wa Ufufuaji wa Kijani wa Umoja wa Afrika kungewezesha kufikiwa kwa ufufuaji endelevu na wa kijani wa bara kutokana na janga hili huku pia kuwezesha hatua madhubuti za tabia nchi.

Miongoni mwa mambo mengine yanayochangia kutatua tatizo hilo, kupanua upatikanaji wa mifumo ya hadhari ya mapema na taarifa kuhusu bei za vyakula na tabia nchi (hata kwa ujumbe mfupi wa maandishi au wa sauti ili kuwafahamisha wakulima wakati wa kupanda, kumwagilia au kuweka mbolea na kuwezesha kilimo kinachozingatia tabia nchi) ina uwezo wa kupunguza uwezekano wa upungufu wa asilimia 30 katika chakula

Kituo cha uangalizi cha Al_Azhar na maudhui ya Tabia nchi Barani Afrika:

Kituo cha uangalizi cha Al_Azhar kinakaza kwamba Tabia nchi Barani Afrika inahitaji kuzinduliwa katika hafla ya ngazi ya juu mbali mbali  ambazo itaangazia uhitaji wa hatua za haraka za mabadiliko ya tabia nchi barani Afrika na uratibu na utekelezaji wa mifumo ya kimkakati inayohusiana na mabadiliko ya tabia nchi kusaidia maendeleo ya kijamii na kiuchumi ya bara hili..