تجريبي
Στην ομιλία του ο Μέγας Ιμάμης, που εκφώνησε με ευκαιρία τα εγκαίνια του τέταρτου κύκλου διαλόγων ανάμεσα στους Ανατολίτες και Δυτικούς Σοφούς στο Άμπου Ντάμπι.
Τα Αραβικά Εμιράτα χάρη στην λογική και μετριοπαθή της ηγεσία κατάφεραν να γίνουν ένα σημαντικό παράδειγμα, σε όσον αφορά την υπολογισμένη ανάπτυξή τους και λογικό ανοίγμά τους, που αξίζει να μηνηθεί.
Έχουμε μεγάλες επλπίδες από τη σημερινή μας συνάντηση με σκοπό να χτίσουμε έναν κόσμο ολοκληρωμένο που θα προσπαθήσει να ελαττώσει τα βάσανα και τα παθήματα των ανθρώπων. Επίσης να περιορίσει τον κύκλο της φτώχειας και της αιματοχυσίας.
Όλες οι οδύνες της ανθρωπότητας γίνονται λόγω της υλικής σκέψης, της φιλοσοφίας των αθεϊσμού και των άδικων πολιτικών που δεν λογαριάζουν καμία θρησκεία.
Η επιστομική εξέλιξη δυστυχώς δεν συνοδεύεται από ηθική εξέλιξη.
Αν οι θεολόγοι θέλουν πραγματικά να επικρατήσει η ειρήνη και να πραγματοποιηθούν οι ελπίδες των ανθρώπων σ’ έναν κόσμο αλληλέγγυο, τότε θα πρέπει πρώτα να έχουν μεταξύ τους ειρήνη και αλληλοκατανόηση.
Το Αλ-Άζχαρ έχει ξεκινήσει κάποια πρακτικά βήματα για να πραγπατοιηθεί η ειρήνη ανάμεσα στους θρησκευτικούς ηγέτες. Αυτό φαίνεται στις διάφορες επισκέψεις που έγιναν για την εκκλησία της Καντέρ Μπέρι, Του Πάπα και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών.
Η συνάντησή μας στο Άμπου Ντάμπι είναι σύναντηση μεταξύ αδελφών που γίνεται με αγάπη για την σωτηρία της ανθρώπινης κοινωνίας από την πλάνη και για να την βλάλουμε στο σωτό δρόμο της ευτυχία σ’ αυτή τη ζωή και στην άλλη.
Το Ισλάμ που είναι η θρησκεία μου χαιρετίζει οτιδήποτε προσπάθεια γίνεται για την ευτυχία του ανθρώπου αλλά και για τα άλλα όντα.
Εν ονόματι Του Αλλάχ του Πανελεήμονος και του Πολυευσπλάνου
Παναγιώτατε Τζόστιν Ουέλπι
Κύριοι Σοφοί Διανοούμενοι εκ Ανατολής και Δύσης
Αξιότιμοι ακροατές
Ειρήνη και ευλογία του Αλλάχ σε σας
Η σημερινή μας συνάντηση γίνεται για πρώτη φορά στις αραβικές χρώρες της ανατολής και συγκεκριμένα στα Αραβικά Εμιράτα. Αυτή η χώρα που χάρη στην ηγεσία της, κατάφερε να γίνει αξιομίμητο παράδειγμα για την σημαντική και υπολογισμένη εξέλιξή της, το ισόρροπο άνοιγμά της, η γρήγορη εξέλιξη και η διαφύλαξη του αρχαίου στοιχείου ταυτόχρονα. Παρατηρείται στην χώρα αυτή ότι υπάρχει πλήρης αρμονία που σπάνια βλέπουμε το ίδιο σ’ άλλες χώρες που προσπαθούν να χαράξουν το δρόμο τους προς μια αναπτυξιακή προρεία.
Δεν νομίζουν ότι η σύγχρονη ιστορία έχει καταγράψει πριν άλλη συνάντηση ανάμεσα στους σοφούς διανοούμενους Μουσουλμάνους και Χριστιανούς, οπαδοί της Αγγλικανική Εκκλησία, όπως γίνεται σήμερα όπου υπάρχουν και συγκεκριμένοι σκόποι. Ελπίζουμε από τη σημερινή συνάντηση να γίνει ένα ακόμα βήμα προς την χτίση ενός ολόκληρου κόσμου και αλληλέγγυου που θα βοηθήσει στον περιορισμό των οδύνων του ανθρώπου και τα παθημάτων του, επίσης να περιορίσει την αιματοχυσία και τους πολέμους.
Θαρρώ ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι τα περισσότερα παθήματα που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους αυτές τις μέρες γίνονται λόγω της υλικής σκέψης, της φιλοσοφία του αθεϊσμού και των άδικων πολιτικών που δεν έχουν γυρίσει πλάτη στις μονοθεϊκές θρησκείες και τις λοιδορούσαν αυτές και τους νόμους τους. Όμως έχουν αποτύχει παταγωδώς στο να προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις που να πραγματοποιήσουν την ευτυχία για τον άνθρωπο, ή να προσπέρουν μια ζωή που να έχει κάποιο νόημα και σκοπό, ή να εγκυάται για τον άνθρωπο τα ίδια δικαιώματα με εκείνα που εγγυώνται οι μονοθεϊκές θρησκείες, όπως τη δικαιοσύνη, την ισότητα, την ελευθερία καιτο δικαιώματα της διαφορετικότητας.
Εγώ δεν αμφιβάλλω, κυρίες και κύριοι, ότι σήμερα η ανθρωπότητα επιθυμεί πάρα πολύ να γυρίσει την ουσία των μονοθεϊκών θρησκειών και στα ηθικά της διδάγματα. Αυτό έγινε αφού έχει δοκιμάσει πολλά πειράματα που την οδήγησαν στην πρήρη καταστροφή. Τέτοια πειράμτα που αιχμαλώτισαν την μοίρα των ανθρώπων, τα δικαιώματα και τις περιουσίες τους, και τους έκαναν θύματα της τυραννίας, της πολιτικής επέκτασης, της λαχτάρας της κυριαρχίας και του ανεξέλεγκτου εγωϊσμού.
Κατά τους δυο περασμένων αιώνων οι άνθρωποι θεωρούσαν ότι η επιστημονική ανάπτυξη και η τεχνική και φιλοσοφική εξέλιξη, έχουν σφραγίσει τον ρόλο των θρησκειών στη ζωή. Και τις τοποθέτησε μάλιστα στο ιστορικό μουσείο, διότι νόμιζαν ότι η εξέλιξη στους κλάδους αυτούς είναι άξια να αναλάβει την ηγεσία της ανθρωπότητας, να αναλάβει δηλαδή την ευθύνη της μορώσής της και την χαλιναγώγηση των επιθυμιών των ανθρώπων. Όμως η πραγματικότητα διέψευσε αυτό και ματαίωσε όλες αυτές τις προσδοκίες. Έχουμε επίσης διαβάσει ότι, « ο δέκατος ένατος αιώνας είναι ο αιώνας της επιστήμης και της φιλοσοφίκης εξέλιξης. Παρ’ όλ’ αυτά ήταν επίσης και ο αιώνας της ιμπεριαλιστικής επέκτασης και η χρήση της επιστήμης προς το συμφέρον των κατακτητών. Υπάρχουν μάλιστα κάποιοι που θεωρούσαν ότι οι επιστήμονες εκείνου του αιώνα ισχυρίστηκαν ότι το ανθρώπινο γένος δεν έχει μια μόνο ρίζα, σε αντίθεση με αυτό που τονίζουν οι μονοθεϊκές θρησκείες. Θρωρούσαν ότι υπάρχουν πολλές και διαφορετικές ρίζες και άρχισαν να ψάξουν στους μαιμούδες και σ’ άλλα ζώα. Έφτιαξαν ολόκληρες θεωρίες που διακρίνουν τον άνθρωπο με βάση το χρώμα και την καταγωγή του. Έτσι εμφανίστηκε και η θεωρία της άριας φυλής, που βρίσκεται σε ανώτερη θέση και ότι το έριο γένος ήταν εκείνο που έκανε όλα τα επιτεύματα, σε επιστημονικό και πολιτισμικό επίπεδο». Αυτές οι θεωρίες και άλλες, που φτιάχονταν με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις ιμπεριαλιστικές πολιτικές, αγνοώντας όλα όσα έχουν συμφωνήσει η μονοθεϊκές θρησκείες που αναφέρονται στην δημιουργεία του ανθρώπου που παραμένει ένα θέμα μεταφυσικό που δεν μπορεί η επιστήμη ούτε το πείραμα ούτε κειτα εργαστήρια να κάνουν το ίδιο. Λέει ο Αλλάχ, « δεν του έναν να δούν τη δημιουργεία των ουρανών και της γη αλλά και ούτε τη δημιουργία του εαυτού του. Δεν παίρνω για συντρόφους τους παραπλανητές» (η Σπηλιά, 51)
Ο εικοστός αιώνας δεν ήταν και καλύτερος από τον προηγούμενό του, διότι έγιναν δυο παγκόσμιοι πόλεμοι που έχουν πεθάνει πάνω από εβδομήντα εκατομμύρια. Η θρησκείαδεν είχε καμία σχέση με αυτά, όμως έφτιγε το επικρατόμενο στοιχείο της ανώτερης φυλής στην Ευρώπη. Ύστειρα εμφανίστηκαν και τα πηρυνικά όπλα που απελεί ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Εν συνεχεία ήλθε ο εικοστός πρώτος αιώνας με νέα ιμπεριαλιστική πολιτική, πολύ βιαία και σκληρή. Αυτή η πολιτική έχει κάποιες επιρροές της πάνω σε σας, ενώ εμείς στην ανατολή ακόμα πάσχουμε ζώντας μια πραγματικότητα σκληρή και αναμεινύειται με το χώμα, το αίμα, τα δάκρυα και την καταστροφή. Ο νεοιμπεριαλισμός δεν φτιάχνει θεωρίες που να του δικαιολογήσει τις πολιτικές του, όπως η σύγκροση των πολιτισμών, το τέλος της ιστορίας, το δημιουργικό χάος και την θεωρία του κέντρο της περιφέρειας.
Αυτό που θέλω να πω χωρίς να μακρυγορήσω, ότι δυστυχώς η επιστημονική εξέλιξη δεν δυνοδεύεται από ηθική εξέλιξη, επίσης η τεχνολογική εξέλιξη έγινε χωρίς να υπάρχει κάποια ηθική που να ελέγχει τα βήματά της και να την κατευθύνει προς την σωστή ανθρώπινη κατεύθυνση. Παρατηρείται ότι οι πόλεμοι αυξάνονται κάθε φορά που η επιστήμη αναπτύσσεται και εξελίσσεται, μέχρι που φάνηκε ότι ηεπιστημονική εξέλιξη και το ξέσπασμα του πολέμου δυο δεμένα στοιχεία και το ένα δυναμώνει και υποστηρίζει το άλλο. Μπορεί κανείς να πει το ίδιο για την εξέλιξη που γίνεται στο πεδίο της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας, της κοινωνιολογίας και της τέχνης. Όλες αυτές οι επιστήμες έχουν εξελιχθεί μακριά από τη θρησκεία και με την αποσία των ηθών επίσης της απομάκρυνσης από την ανθρώπινη κληρονομιά και από τους θρησκευτικούς και φιλοσοφικούς θησαυρούς του ανθρώπου. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία αυτών των νέων θεωριών που κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.
Αγαπητοί Αδελφοί,
Το σημερονό μας συνέδριο μοιάζει με εκείνο που έγινε στο Λονδίνο το 1936 όπου έλαβε μέρος και ο Σείχης του Αλ-Άζχαρ τότε Μουχάμμαντ αλ-Μαράγη, ο οποίος έστειλε μια επιστολή στο συνέδριο ε τίτλο, « η ανθρώπινη αδελφοσύνη και η παγκόσμια συντροφιά» . Αυτή η ομοιότητα μου προκάλεσε την προσοχή διότι, πρώτον, την μεγάλη ανησυχία που ζουν σήμερα η Ευρώπη και ο κόσμος μας, δεύτερον αυτή η ομοιότητα που υπάρχουν στις δυο εισηγήσεις του Σείχη αλ-Μαράγη και της δικής μου που εξερευνά την παγκόσμια ειρήνη και την ανθρώπινη αδελφοσύνη. Επίσης ευελπιστεί σ’ έναν αλληλέγγυο κόσμο. Πιστεύω ότι το μήνυμα του Αλ-Άζχαρ στο συνέδριο του Λονδίνου θα μας φωτίσει το δρόμο για τα αποτελέσματα της σημερινής συνάντησης στο Άμπου Ντάμπι.
Ένα στοιχείο υπέρ εκείνου του μηνύματος είναι ότι τη στιγμή που οι άνθρωποι στη Δύση δεν είχαν καλές σχέσεις με τους θεολόγους, δήλωσε ότι δεν μπορεί ο κόσμος να σωθεί χωρίς τη θρησκεία, και ότι η αιτία για την πολιτισμική πτώση στην εποχής της επιστημονικής εξέλιξης δεν είναι η θρησκεία όπως νομίζαν τότε οι άνθρωποι, όμως ήταν ο αθεϊσμός και οι υλικές φιλοσοφικές σκέψεις. Αυτή ήταν η κριτική άποψη που δεν μπόρεσαν να εκφράσουν οι διανοούμενοι και οι μεταρρυθμιστικοί ηγέτες. Ήταν επίσης πολύ δύσκολο να σκήσει κανείς κριτική στη επιστήμη κατά την εποχής άνθισής της, δεν ήταν εύκολο επίσης να ασκήσει κανείς κριτική στην φιλοσοφία και να προειδοποιήσει την επικίδυνη προσπάθειά της να κυριαρχήσει στις πολιτικές και κοινωνικές θεωρίες ακόμα και για την θρησκευτική σκέψη. Πολλές φορές αναγκάζονταν οι θεολόγοι, χριστιανοί και μοσολμάνοι, να συμφιλιώσουν τα θρησκευτικά κείμενα με εκείνα που τα αντιτίθενται από τις απόψεις και διατυπώσεις των επιστημόνων και των φιλοσόφων, ακόμα και αν οι απόψεις αυτές ήταν εικασίες και δεν έχουν φτάσει στο να είναι επιστημονιός κανόνας. Αυτή η προσπάθεια συμφιλίωσης γινόταν πολλές φορές εις βάρος των θρησκευτικών κειμένων, μέχρι που πολλοί σκέφτηκαν ότι η θρησκεία ξεψυχήσει.
Ο Σείχης δεν ήθελε τότε να πει ότι δεν υπάρχει άλλη λύση για αυτή την παρακμή εκτός από την θρησκεία και την θρησκευτική αίσθηση, που την περιέγραψε ως έμφυτο στοιχείο μέσα στον άνθρωπο, κι ότι έχει την δυνατότητα να οδηγήσει την ανθρωπότητα προς στην ειρήνη, τη δικαιοσύνη και την ισότητα. Θα μπορούσε δηαλδή να σώσει την ανθρωπότητα από όλα τα είδη του αθεϊσμού που διέφθεραν την ανθρώπινη κοινωνία. Ο Σείχης ανέμεινε να υπάρξει αντίσταση από τους άθεους ισχυρισόμενοι ότι, η ησιτορία είναι γεμάτη από ανθώπινες καταστροφές « όπου η θρησκευτική αίσθηση ήταν μια ανεξέλεγκτη δύναμη που οδηγούσε στην καταστροφή. Αυτό αληθεύει, όπως τόνισε ο Σείχης, όμως εξήγησε ότι η θρησκεία δεν ήταν η αιτία για αυτό, διότι καμίαθρησκεία δεν οδηγεί στην καταστροφή και ότι η πραγματική αιτία ήταν η εκμετάλευση της θρησκευτικής αίσθησης για την πραγματοποίηση κάποιων σκοπών που τα αρνείται η θρησκεία.
Έτσι, αδελφοί και αδελφές, φαίνεται η μεγάλη μας ευθύνη ως θεολόγοι να καταλάβουμε το ζήτημα που κατέπλεξε τον κόσμο μας σήμερα. Επίσης ότι η παγκόσμιααδελφοσύνη πουονειρεύτηκε το Αλ-Άζχαρ στις δεκαετίες του τριάντα, και που ακόμα ονειρεύεται, αρχίζει από τους θρησκευτικούς ηγέτες πρώτα. Όπως άλλωστε αναφέρει ο μεγάλος θεολόγος Χάνς Κίνγκ, «δεν υπάρχει ειρήνη στον κόσμο χωρίς θρησκευτική ειρήνη». Γι’ αυτό αν θέλουν οι θεολόγοι να υπάρχει ειρήνη στον κόσμο και να πραγματοποιηθούν οι ελπίδες των ανθρώπων σ’ έναν κόσμο αλληλέγγυο, τότε πρέπει να έχουν είρηνη πρώτα μεταξύ τους για να μπορέσουν μετά να καλέσουν και τον κόσμο. Αυτό που έκανε το Αλ-Άζχαρ ως πρακτικό βήμα όταν πραγματοποιήθηκε μια επίσκεψη στην συβάσμια εκκλησία σας, Καντέρμπερι, και χαρήκαμε πολύ για την γενναιόδωρη φιλοξενία σας για την αντιπροσωπεία του Αλ-Άζχαρ κατά τη διάρκεια 9 – 12 Ιουνίου 2015. Και μετά πραγματοποιήθηκε άλλη επίσκεψη στον βατικανό στις 23 Μαΐου 2016 και ύστειρ το τρίτο ταξίδι του Αλ-Άζχαρ στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών στην Γενεύη κατά τη διάρκεια 30 Σεπτεμβρίου - 2 Οκτωβρίου 2016. Θαρρώ ότ αυτές οι επισκέψεις θα βοηθήσουν να περιοριστούν τα παθήματα των φτωχών και εκείνων που πάσχουν από τους πολέμους και τις άδικες πολιτικές που δεν βασίζονται πάνω σε καμία ηθική.
Συναντιόμαστε σήμερα στο Άμπου Ντάμπι με αγάπη και αδελφοσύνη και μιμούστε τους προφήτες στις μεγάλες αντοχές τους και στον ότι βασίζονταν στον Αλλάχ για να αντίξουν και να σώσουν την ανθρώπινη κοινωνία και νατην καθοδηγήσουν στο δρόμο της ευτυχίας στην ζωή ταύτην και στην άλλη.
Αγαπητοί φιλοξενόμενοι
Αν πρόκειται να έχω κάποια ελπίδα από την σημερινή μας συνάντηση είναι ότι να ξεχάσουμε το παρελθόν που προκαλεί μίσος και να κιτάμε εμπρός. Σημειωτέον είναι ότι δεν είμαστε υπεύθυνοι μπροστά στον θεό για αυτό που πέρασε. Όμως θα μας λογαριάσει για την εποχή μας αυτή. Έχω μεγλάλες ελπίδες ότι μέσα μας υπάρχει πίστη ότι οικοινές μας δραστηριότητες θα φέρουν τους καρπούς τους.
Τελειώνοντας σας επιβεβαιώνω ότι η θρησκεία του Ισλάμ χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες που γίνονται για την ευτυχία και το καλό του ανθρώπου και όλων των αντικειμένων.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας
Ειρήνη και Ευλογία του Αλλάχ να έχετε.